ქრონიკული ბრონქიტი , უსიცხო ბრონქიტი
ქრონიკული ბრონქიტი არის ქვედა სასუნთქი გზების დაავადება, რომელიც განისაზღვრება პროდუქტიული ხველით, რომელიც გრძელდება წელიწადში სამი თვე ან მეტი მინიმუმ ორი წლის განმავლობაში. ხველას ზოგჯერ უწოდებენ მწეველთა ხველას, რადგან ის ხშირად მოწევის შედეგია. როდესაც ქრონიკული ბრონქიტს ჰაერის ნაკადის დაქვეითება ახლავს, ეს მდგომარეობა ცნობილია ფილტვების ქრონიკული ობსტრუქციული დაავადების სახელით (ფქოდ). ქრონიკული ბრონქიტის მქონე ბევრ ადამიანს აქვს ფქოდ, თუმცა, ფქოდ-ის მქონე ადამიანების უმეტესობას ასევე არ აქვს ქრონიკული ბრონქიტი. ფქოდ-ით დაავადებულთა რიცხვი, რომლებსაც აქვთ ქრონიკული ბრონქიტი, არის 7-დან 40%-მდე. მწეველებისა და ქრონიკული ბრონქიტის მქონე ადამიანების რიცხვი, რომლებსაც ასევე აქვთ ფქოდ – 60%-ია.
ტერმინი “ქრონიკული ბრონქიტი” გამოიყენებოდა ფქოდ-ის წინა განმარტებებში, მაგრამ აღარ შედის განმარტებაში. მიუხედავად იმისა, რომ ქრონიკული ბრონქიტი და ემფიზემა ხშირად ასოცირდებიან ფქოდ-თან, დიაგნოზის დასასმელად არცერთი მათგანი არ არის საჭირო. ჩინურმა კონსენსუსმა კომენტარი გააკეთა ფქოდ-ის სიმპტომურ ტიპებზე, რომლებიც მოიცავენ ქრონიკულ ბრონქიტს ხშირი გამწვავებით.
ქრონიკული ბრონქიტი ხასიათდება ლორწოს ჰიპერსეკრეციით და მუცინით. ჭარბი ლორწოს შედეგია გობლის უჯრედების მატება და ხანგრძლივი გაღიზიანების გამო გადიდებული ლორწქვეშა ჯირკვლები. ლორწოვანი ჯირკვლები ლორწოვან გარსში უფრო მეტს გამოიყოფს, ვიდრე გობლეს უჯრედებია. მუცინები ლორწოს ასქელებენ და მათი კონცენტრაცია მაღალია ქრონიკული ბრონქიტის შემთხვევაში, რაც ასევე დაკავშირებულია დაავადების სიმძიმასთან. ჭარბ ლორწოს შეუძლია სასუნთქი გზების შევიწროება, რითაც ზღუდავს ჰაერის ნაკადს, აჩქარებს ფილტვების ფუნქციის დაქვეითებას და იწვევს ფქოდ-ს. ჭარბი ლორწო თავს ავლენს ქრონიკული პროდუქტიული ხველის სახით და მისი სიმძიმე და ნახველის მოცულობა შეიძლება მერყეობდეს გამწვავების პერიოდებში. ქრონიკული ბრონქიტის ფენოტიპის მქონე (რომელსაც ლორწოს ჭარბად გამოყოფა ქრონიკულად ახასიათებს) ფქოდ-ით დაავადებული პირების ცხოვრების ხარისხი უარესია.
ხველა ეხმარება გაზრდილი სეკრეციისგან გათავისუფლებაში. ხველა ხშირად უარესდება გაღვიძებისას და გამოყოფილი ლორწო მოყვითალო, ან მომწვანო შეფერილობისაა, ზოგჯერ სისხლის შემცველი. მიუხედავად იმისა, რომ ხველას შეუძლია ეფექტურად ამოიღოს ლორწო დასაწყისში, სეკრეციის გადაჭარბებული დაგროვება არღვევს კლირენსს. როდესაც სასუნთქი გზები იბლოკება, ხველა ნაკლებად ეფექტური ხდება. ეფექტური მუკოცილიარული კლირენსი სასუნთქი გზების ჰიდრატაციაზე, ცილიარების მოძრაობაზე და მუცინის სეკრეციის სიხშირეზეა დამოკიდებული. თვითოეული ეს ფაქტორი ქრონიკულ ბრონქიტთანაა დაკავშირებული. ქრონიკულმა ბრონქიტმა შეიძლება გამოიწვიოს გამწვავებების დიდი რაოდენობა და ფილტვების ფუნქციის უფრო სწრაფი დაქვეითება. ICD-11 ქრონიკულ ბრონქიტს ემფიზემით (ემფიზემატოზური ბრონქიტი) “გარკვეულ სპეციფიკური ტიპის ფქოდ”-ად მოიხსენიებს.
ქრონიკული ბრონქიტი მკურნალობა
ქრონიკული ბრონქიტის დროს ფილტვების ფუნქციის დაქვეითება შეიძლება შენელდეს მოწევის შეწყვეტით. ქრონიკული ბრონქიტის მკურნალობა შესაძლებელია რიგი მედიკამენტებით და ზოგჯერ ჟანგბადის თერაპიით (იხილეთ ჟანგბადის თერაპიის ბმული აქ დაწვრილებით) როგორ გამოვიყენოთ სწორად ახალი ჟანგბადის აპარატი (კონცენტრატორი NEW 2024 BEST)
ასევე შეიძლება გამოყენებულ იქნას ფილტვის რეაბილიტაცია.
განასხვავებენ ქრონიკული ბრონქიტის გამწვავებას და სხვაგვარად სტაბილურ ქრონიკულ ბრონქიტს. სტაბილური ქრონიკული ბრონქიტი შეიძლება განისაზღვროს, როგორც ქრონიკული ბრონქიტის ნორმალური განმარტება, პლუს მწვავე გამწვავების არარსებობა წინა ოთხ კვირაში. Cochrane-ის მიმოხილვამ დაადგინა, რომ ქრონიკული ბრონქიტის დროს მუკოლიზურმა საშუალებებმა შეიძლება ოდნავ შეამცირონ გამწვავების განვითარების შანსი. მუკოლიზური გუაიფენეზინი არის უსაფრთხო და ეფექტური მკურნალობა სტაბილური ქრონიკული ბრონქიტის დროს. ამას ის უპირატესობა აქვს, რომ ხელმისაწვდომია ხანგრძლივი მოქმედების ტაბლეტის სახით, რომლის ეფექტიც გრძელდება თორმეტი საათის განმავლობაში. ფქოდ-ის ქრონიკული ბრონქიტული ფენოტიპის მქონე პაციენტებში, ფოსფოდიესტერაზა-4_ის ინჰიბიტორმა როფლუმილასტმა შეიძლება შეამციროს მნიშვნელოვანი გამწვავებები.