მართალია ორივე PAP თერაპია ერთნაირად ფუნქციონირებს, მაგრამ მათი გარკვეული მახასიათებლები ქმნის უპირატესობებსა და ნაკლოვანებებს. ამასთან, PAP მკურნალობებს შორის გადასვლა ექიმებთან კონსულტაციის საფუძველზე უნდა მოხდეს.
რა განასხვავებს CPAP აპარატი და BiPAP მოწყობილობებს ერთმანეთისგან?
ორივე CPAP და BiPAP მოწყობილობა გამოიყენება სასუნთქი გზების დადებითი წნევით თერაპიისთვის და იყენებენ ჰაერს წნევით რომელიც ძილის დროს ზედა სასუნთქ გზებს გახსნილ მდგომარეობაში ინარჩუნებს. ეს პორტატული მოწყობილობები ჰაერს წნევით აწვდიან შლანგისა და ნიღბის მეშვეობით.
CPAP მოწყობილობები, როგორც წესი, გვთავაზობენ რეგულირებადი წნევის პარამეტრს, აწვდიან ჰაერს 4-დან 20 სმ-მდე H2O წნევით, ჩასუნთქვისა და ამოსუნთქვის მიუხედავად. სტანდარტული პარამეტრი ჩვეულებრივ 8-დან 10 სმ-მდე H2O არის. მიუხედავად იმისა, რომ CPAP მოწყობილობები ინარჩუნებენ ერთ პარამეტრს, ზოგიერთ მოდელს ახლა აქვს წნევის შემცირების ფუნქცია, უფრო ნაზი ამოსუნთქვისთვის.
ამის საპირისპიროდ, BiPAP მოწყობილობები აღჭურვილია წნევის ორი პარამეტრით – ჩასუნთქვა- სასუნთქი გზების დადებითი წნევით (IPAP) და ამოსუნთქვა- სასუნთქი გზების დადებითი წნევით (EPAP) – რაც იძლევა უფრო დაბალ წნევის დონეს ამოსუნთქვის დროს. IPAP-სა და EPAP-ს შორის გადასვლა შეიძლება იყოს დროული ან ავტომატიზირებული მომხმარებლის სუნთქვის შაბლონებზე დაყრდნობით. BiPAP მოწყობილობები, როგორც წესი, გვთავაზობენ წნევის დიაპაზონს 4-დან 30 სმ-მდე H2O. CPAP და BiPAP პარამეტრები ღამის ძილის შესწავლის, ანუ პოლისომნოგრაფიის მეშვეობით უნდა განისაზღვროს.
პორტატული CPAP მოწყობილობები მოგზაურობისთვისაა შექმნილი, ხოლო BiPAP მოწყობილობები სახლში მოხმარებისთვის. დამატებითი სენსორების და ფუნქციების გათვალისწინებით, BiPAP მოწყობილობები უფრო ძვირი ღირს, იგივე მახასიათებლების მქონე CPAP-თან შედარებით.
PAP-ის სხვადასხვა თერაპია ავლენს განსხვავებულ ეფექტურობას განსხვავებული პირობებისთვის, თუმცა გარკვეული ეფექტები ერთმანეთს გადაფარავს. CPAP თერაპია ჩვეულებრივ რეკომენდირებულია ძილის ობსტრუქციული აპნოესთვის (OSA), ძილის სპეციალისტები იშვიათად მიმართავენ BiPAP-ს, თუ CPAP მკურნალობა აუტანელი არ აღმოჩნდება. მიუხედავად იმისა, რომ ზოგიერთი სადაზღვევო პროვაიდერი ფარავს როგორც CPAP-ს, ასევე BiPAP-ს OSA-სთვის, BiPAP აპარატის ანაზღაურება ჩვეულებრივ მოითხოვს დამტკიცებას, რომ CPAP მოწყობილობა შეუფერებელი, ან არაეფექტურია. BiPAP თერაპია ძირითადად გამოიყენება ცენტრალური ძილის აპნოეს (CSA) და ისეთი პირობებისთვის, როგორიცაა გულის, ფილტვების და ნევროლოგიური დარღვევები, რომლებიც საჭიროებენ სასუნთქი გზების სტრუქტურირებულ მხარდაჭერას ძილის დროს.
ორივე CPAP და BiPAP მოწყობილობები გვთავაზობენ აქსესუარების მთელ რიგს, მათ შორის ინტეგრირებულ და ბაზრის ვარიანტებს, როგორიცაა მონაცემთა შეგროვების ფუნქციები და კლიმატის კონტროლის ელემენტები, როგორიცაა დამატენიანებელი და გამაცხელებელი მილები.
CPAP საწყისები
CPAP თერაპიისთვის ფუნდამენტურია მოწყობილობა, რომელიც ცნობილია როგორც სასუნთქი გზების უწყვეტი დადებითი წნევის აპარატი (CPAP). ეს აპარატი მომხმარებლის ძილის დროს, მის სასუნთქ გზებში ატარებს ჰაერს წნევით, რომელიც ჩვეულებრივ მერყეობს 4-დან 20 სმ H2O-მდე. სტაბილური წნევის შენარჩუნებით, ის ხელს უშლის სასუნთქი გზების ობსტრუქციას, უზრუნველყოფს უწყვეტ სუნთქვას და თავიდან იცილებს ძილის აპნოეს ძირითად სიმპტომს: სუნთქვის პაუზებს, იგივე აპნოეს.
BiPAP-სგან განსხვავებით, CPAP მოწყობილობა ჰაერს უწყვეტად ერთი დონის წნევით აწვდის, ჩასუნთქვისა და ამოსუნთქვის დროს წნევების ცვალებადობის გარეშე, რამაც შესაძლოა დისკომფორტი გამოიწვიოს, როგორიცაა არაადეკვატური ამოსუნთქვის ან დახრჩობის შეგრძნება. მართალია, ადამიანების უმრავლესობა CPAP-ს ეგუება, თუმცა ზოგიერთს BiPAP თერაპია ურჩევნია.
CPAP მოწყობილობები სხვადასხვა ზომისაა, ყველაზე გავრცელებულია სახლში მოხმარებისათვის განკუთვნილი, რომელიც ფეხსაცმლის ყუთის ზომისაა. მოგზაურობასთან თავსებადი ვარიანტები კიდევ უფრო მცირე ზომისაა, საკმარისად კომპაქტური, რათა ხელის გულზე დაეტიოს. ზოგიერთი მოდელი სათადარიგო ელემენტითაა აღჭურვილი და FAA-ს მიერ აღიარებული ვარიანტების გამოყენება ფრენებისთვისაც შეიძლება.
BiPAP საწყისები
სასუნთქი გზების ორი დონის დადებითი წნევის (BiPAP) მოწყობილობები აღჭურვილია წნევის ორი პარამეტრით – ჩასუნთქვის (IPAP) და ამოსუნთქვის (EPAP). როგორც წესი, EPAP წნევა გაცილებით დაბალია, ვიდრე IPAP წნევა, რაც უფრო ახლოსაა ბუნებრივ სუნთქვასთან და ამოსუნთქვის დროს წინააღმდეგობის შეგრძნებას ამცირებს. წნევის დიაპაზონი BiPAP მოწყობილობებში 4-დან 30 სმ-მდე H2O არის.
BiPAP მოწყობილობები გვთავაზობენ IPAP-სა და EPAP-ს შორის გადართვის სხვადასხვა ფუნქციას:
- სპონტანური: ეს რეჟიმი ავტომატურად ამოიცნობს მომხმარებლის სუნთქვის შაბლონს, შეუფერხებლად გადადის წნევის დონეებს შორის, როდესაც მომხმარებელი ბუნებრივად ჩაისუნთქავს და ამოისუნთქავს. ეს არის სასურველი პარამეტრი BiPAP მომხმარებლების უმეტესობისთვის და სტანდარტულია BiPAP მოწყობილობებში.
- დროული: მომხმარებლებს შეუძლიათ დააპროგრამონ თითოეული IPAP და EPAP ფაზის ხანგრძლივობა, რაც უზრუნველყოფს სუნთქვის განსაზღვრულ რაოდენობას წუთში. ეს პარამეტრი ასახავს ვენტილატორის ფუნქციონირებას და სუნთქვის ზუსტ მართვას უზრუნველყოფს.
- სპონტანური/დროული: ძირითადად მუშაობს სპონტანურ რეჟიმში, ეს პარამეტრი მოიცავს დროულ გადართვას, როდესაც აპარატი აღმოაჩენს მომხმარებლის სუნთქვის სიხშირის დაქვეითებას წინასწარ განსაზღვრულ ზღურბლზე ქვემოთ.
გარდა ამისა, BiPAP მოწყობილობები შეიძლება დაიყოს ფიქსირებულ ან ავტომატურად რეგულირებადად:
- ფიქსირებული: IPAP და EPAP პარამეტრები უცვლელი რჩება მთელი ღამის განმავლობაში, წინასწარ განსაზღვრული და უცვლელი.
- ავტომატურად რეგულირებადი: IPAP-ისთვის და EPAP-ისთვის წინასწარ განსაზღვრული დიაპაზონით, ამ ტიპის BiPAP აპარატი ავტომატურად ცვლის წნევის დონეებს ძილის დროს მომხმარებლის სუნთქვის შაბლონებზე დაყრდნობით.
მართალია CPAP და BiPAP მოწყობილობები ერთი შეხედვით ერთმანეთის მსგავსია, მაგრამ მათი გარკვეულ მახასიათებლებს ზეგავლენის მოხდენა შეუძლი მკურნალობის შედეგზე. ამასთან, PAP მკურნალობებს შორის გადასვლა ექიმებთან კონსულტაციის საფუძველზე უნდა მოხდეს.
CPAP მომხმარებლები ჩვეულებრივ გადიან საწყის შეგუების ეტაპს, სანამ თავს კომფორტულად იგრძნობენ თავიანთ მოწყობილობებთან. დისკომფორტის შემსუბუქება ხშირად შესაძლებელია პარამეტრების შეცვლით, კლიმატის კონტროლის დანამატების ან ნიღბის ალტერნატიული სტილის შესწავლით, ან ისეთი აპარატის არჩევით, რომელიც ოდნავ ამცირებს ჰაერის წნევას ამოსუნთქვის დროს. BiPAP თერაპია ემსახურება როგორც ალტერნატივას იმ პირებისთვის, რომლებიც ვერ ეგუებიან CPAP-ით მკურნალობას, მაგრამ გადაწყვეტილება ამ გადასვლის შესახებ უნდა იქნას მიღებული ძილის სპეციალისტის ხელმძღვანელობითა და ზედამხედველობით.
